ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ

Αποτελεί την πλέον εξελιγμένη μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, κατά την οποία η γονιμοποίηση και η αρχική ανάπτυξη του γονιμοποιημένου ωαρίου πραγματοποιούνται έξω από το γεννητικό σύστημα της γυναίκας, στο εργαστήριο.

ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΝΟΥΜΕ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ;

Ζευγάρια υποψήφια για εξωσωματική γονιμοποίηση είναι αυτά όπου:

• Οι σάλπιγγες της γυναίκας είναι φραγμένες ή καταστραμμένες
• Το σπέρμα του άνδρα παρουσιάζει σοβαρές διαταραχές
• Η εφαρμογή απλούστερων μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής απέτυχε κατ’ επανάληψη
• Η ηλικία της γυναίκας είναι προχωρημένη και απαιτείται η υποβοήθηση με τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας
• Όταν πρέπει να πραγματοποιηθεί προεμφυτευτική γενετικής διάγνωσης
• Όταν απαιτείται η επίτευξη κύησης με παρένθετη μήτρα.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗΣ;

Τα βασικά στάδια της κλασσικής εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι τα ακόλουθα:

➢ Ελεγχόμενη διέγερση των ωοθηκών

Για να αυξηθεί η αποδοτικότητα της εξωσωματικής γονιμοποίησης, επιδιώκουμε να έχουμε περισσότερα από ένα ωάρια της σε κάθε προσπάθεια διότι:

• κάποιο ή κάποια από τα ωάρια είναι πιθανόν να μην γονιμοποιηθούν
• κάποιο ή κάποια από τα γονιμοποιημένα ωάρια είναι πιθανόν να μην συνεχίσουν την ανάπτυξή τους
• επιθυμούμε να χρησιμοποιήσουμε κατά την εμβρυομεταφορά τα καλύτερα ποιοτικώς έμβρυα οπότε θέλουμε να έχουμε την δυνατότητα επιλογής
• επιθυμούμε να υπάρξουν κάποια επί πλέον έμβρυα τα οποία θα καταψυχθούν ώστε να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση αποτυχίας, ή όταν υπάρξει επιθυμία για δεύτερο παιδί χωρίς η γυναίκα να υποβληθεί εκ νέου σε φαρμακευτική διέγερση ωοθηκών.

➢ Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στα πρωτόκολλα διέγερσης των ωοθηκών είναι:

• Οι γοναδοτροπίνες, οι οποίες διεγείρουν τις ωοθήκες, χορηγούνται με την μορφή ενέσεων (συνήθως υποδορίως, δηλαδή στην κοιλιά ή στον μηρό με μικρή βελόνα τύπου ινσουλίνης ή με την εύκολη χρήση ειδικής πένας), πρέπει να γίνονται την ίδια περίπου ώρα σε καθημερινή βάση, ενώ η δόση τους ρυθμίζεται ανάλογα με την γυναίκα και αναπροσαρμόζεται ανάλογα με την εξέλιξη του κύκλου.
• Τα ανάλογα της υποθαλαμικής ορμόνης. Η χορήγηση των ουσιών αυτών επιτυγχάνει την καταστολή της παραγωγής των ενδογενών γοναδοτροπινών της γυναίκας, αυτών δηλαδή που η ίδια παράγει. Η καταστολή αυτή είναι σημαντική στα πρωτόκολλα διέγερσης γιατί αφενός μας επιτρέπει να έχουμε τον πλήρη έλεγχο της κατάστασης (αφού εμείς ρυθμίζουμε την διέγερση με τις ενέσεις γοναδοτροπινών), και αφετέρου μας εξασφαλίζει ότι δεν θα συμβεί μια αιφνίδια αύξηση της ενδογενούς LH που θα έχει σαν αποτέλεσμα την πρόωρη ωοθυλακιορρηξία και την αναπόφευκτη ακύρωση της προσπάθειας. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι αναλόγων: 1) οι αγωνιστές και 2) οι ανταγωνιστές
  Οι δύο αυτές ουσίες διαφέρουν ως προς το χρονικό διάστημα που χρειάζονται για να επιτύχουν την επιζητούμενη καταστολή. Τα ανάλογα χορηγούνται σε καθημερινή βάση και την ίδια περίπου ώρα, με την μορφή υποδορίων ενέσεων ή σπανιότερα με την μορφή εισπνοών από την μύτη.
• Η χοριακή γοναδοτροπίνη, η οποία χορηγείται εφάπαξ σε ενέσιμη μορφή την κατάλληλη χρονική στιγμή (ανάλογα με την ανάπτυξη των ωοθυλακίων και την προβλεπόμενη ώρα της ωοληψίας) και προκαλεί την τελική ωρίμανση των ωοθυλακίων και την ωοθυλακιορρηξία.

• Στο μακρύ πρωτόκολλο, ξεκινάμε την καθημερινή ένεση του αναλόγου από τον προηγούμενο της διέγερσης κύκλο (γύρω στις επτά ημέρες πριν από την αναμενόμενη πρώτη ημέρα περιόδου), και μετά την έναρξη της περιόδου και εφόσον τεκμηριωθεί η επιτυχία της καταστολής με μέτρηση της οιστραδιόλης στο αίμα ξεκινάμε την διέγερση των ωοθηκών με την χορήγηση γοναδοτροπινών.
• Στο βραχύ (κοντό) πρωτόκολλο, ξεκινάμε τις ενέσεις του αναλόγου την 2η ημέρα της περιόδου και την επομένη, δηλαδή την 3η ημέρα της περιόδου, ξεκινάμε και τις ενέσεις γοναδοτροπινών.
• Τέλος, στο πρωτόκολλο ανταγωνιστή ξεκινάμε πρώτα τις ενέσεις γοναδοτροπινών την 2η ημέρα της περιόδου και προσθέτουμε τις ενέσεις ανταγωνιστή όταν τα αναπτυσσόμενα ωοθυλάκια έχουν μέση διάμετρο 12-14 χιλιοστά, δηλαδή περίπου κατά την 6η-7η ημέρα διέγερσης.