ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΟΥΡΩΝ

Τι σημαίνει ακράτεια ούρων;

Είναι η ακούσια, δηλ. χωρίς τη θέλησή μας, απώλεια ούρων σε βαθμό τέτοιο που να προκαλεί πρόβλημα υγιεινής ή πρόβλημα κοινωνικής αποδοχής ( μυρωδιές, βρεγμένα ρούχα κλπ.) και πρόκειται για ένα σύμπτωμα, μια κλινική εκδήλωση και όχι για μια πάθηση.

Συχνότητα και ηλικία εμφάνισης

Η ακράτεια αφορά όλες τις ηλικίες και ιδιαίτερα τις γυναίκες στην τρίτη ηλικία. Από επιδημιολογικές μελέτες το ποσοστό ακράτειας στις γυναίκες άνω των 60 ετών, ανέρχεται στο 45%. Εκτιμάται λοιπόν ότι στην Ελλάδα 400.000 χιλιάδες γυναίκες, πάσχουν από ακράτεια, ενώ αν προσθέσουμε όλες τις ηλικίες, το νούμερο αυτό μεγαλώνει κατά πολύ.
Η ακράτεια προκαλεί διάφορα προβλήματα, όπως:

• Αυξημένη νοσηρότητα (μόνιμοι καθετήρες, ουρολοιμώξεις)
• Χαλάρωση γεννητικών οργάνων
• Εμμηνόπαυση
• Νευρολογικές παθήσεις
• Τραυματισμοί και κακώσεις στην σπονδυλική και στην πύελο
• Φλεγμονές και ουρολοιμώξεις

Ένα σημαντικό πρόβλημα είναι καιη άγνοια γύρω από το θέμα. Οι περισσότερες γυναίκες «ντρέπονται» να το αναφέρουν στην/στον ιατρό τους και μόνο 1% καταφεύγει στον ειδικό για διάγνωση και θεραπεία.

Αίτια ακράτειας

• Φυσιολογικός ή επεμβατικός τοκετός
• Χαλάρωση γεννητικών οργάνων
• Εμμηνόπαυση
• Νευρολογικές παθήσεις
• Τραυματισμοί και κακώσεις στην σπονδυλική και στην πύελο
• Φλεγμονές και ουρολοιμώξεις

Τύποι ακράτειας

Υπάρχουν 5 βασικά είδη ακράτειας:

• Ακράτεια από προσπάθεια: Οι σύνδεσμοι που περιβάλλουν την ουρήθρα της κύστης χαλαρώνουν, και η κύστη δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπίσει μεγάλες πιέσεις. Έτσι καταστάσεις που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση, όπως φτάρνισμα, βήχας ή ορθοστασία, προκαλούν απώλεια ούρων. Είναι το είδος της ακράτειας που συνήθως παρουσιάζεται μετά από ένα τοκετό.
• Επιτακτική ακράτεια: Η ξαφνική επιθυμία να ουρήσουμε, αλλά δεν προλαβαίνουμε να κρατηθούμε μέχρι να φθάσουμε στη τουαλέτα. Εκείνη τη στιγμή η κύστη συσπάται χωρίς τη θέληση μας, ο σφιγκτήρας της ουρήθρας ανοίγει και έχουμε ακράτεια ούρων Αυτό μπορεί να οφείλεται σε κάποια νευρολογική πάθηση αλλά πολλές φορές δεν βρίσκουμε κανένα αίτιο και λέγεται ιδιοπαθής, ασταθής.
• Μικτή ακράτεια: Ο συνδυασμός των 2 παραπάνω τύπων.
• Αντανακλαστική ακράτεια: Όταν η κύστη γεμίζει, στέλνει σήμα στον εγκέφαλο ότι υπάρχει επιθυμία για ούρηση. Τα νεύρα που μεταφέρουν αυτό το μήνυμα μπορεί να έχουν βλάβη, και το μήνυμα δεν φτάνει ποτέ στον εγκέφαλο. Η κύστη θα αδειάσει από μόνη της (ακούσια), χωρίς να καταλάβουμε ότι θέλουμε να πάμε στην τουαλέτα.
• Ακράτεια από υπερπλήρωση: Είναι αποτέλεσμα της κατακράτησης ούρων. Όπως ακριβώς ένα μπαλόνι που το γεμίζουμε με νερό, όταν γεμίσει και δεν χωράει άλλο, αρχίζει να υπερχειλίζει και χύνονται σταγόνες έξω, έτσι και η κύστη γεμίζει και σιγά σιγά φεύγουν κάποιες σταγόνες ή έχουμε συνέχεια απώλεια ούρων.

Θεραπεία της ακράτειας:

Υπάρχουν 3 μεγάλες κατηγορίες:

Α. Θεραπεία συμπεριφοράς
Προγραμματισμός ούρησης: Ο ασθενής πηγαίνει στη τουαλέτα κάθε 2-4 ώρες ανεξάρτητα εάν θέλει να ουρήσει ή όχι. Ο στόχος είναι να κρατήσουμε στεγνή την/τον ασθενή και ενδείκνυται σε άτομα της τρίτης ηλικίας με ακράτεια, στα παιδιά με νυκτερινή ενούρηση και στους πάσχοντες από νόσο του Αλτσχάιμερ.

Επανεκπαίδευση της κύστης: Και εδώ ο ασθενής πηγαίνει σε προγραμματισμένες ώρες να ουρήσει, αλλά το διάστημα μεταξύ μαας ούρησης και της επόμενης βαθμιαία αυξάνει, έτσι η κύστη μαθαίνει να καθυστερεί την ούρηση για μεγαλύτερα διαλείμματα. Αυτή η τεχνική εφαρμόζεται στην επιτακτική και μικτού τύπου ακράτεια.

Ασκήσεις του πυελικού εδάφους: Ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών της λεκάνης, οι οποίες μπορούν να συνδυασθούν και με θεραπεία βιοανάδρασης και συνήθως τις προτείνουμε στην ακράτεια από προσπάθεια.

Β. Φαρμακευτική θεραπεία
Υπάρχει μια κατηγορία φαρμάκων που λέγονται αντιχολινεργικά και στοχεύουν να θεραπεύσουν κυρίως την επιτακτικού τύπου ακράτεια με καλά αποτελέσματα. Τελευταία κυκλοφόρησε ένα νέο φάρμακο για την αντιμετώπιση της ακράτειας από προσπάθεια στις γυναίκες, με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Ανήκει στους λεγόμενους αναστολείς της σεροτονίνης και η ουσία ονομάζεται ντουλοξετίνη.

Γ. Χειρουργική θεραπεία
Αφού πρώτα τεθεί η σωστή διάγνωση, κατόπιν γίνεται επιλογή της κατάλληλης χειρουργικής θεραπείας για την αντιμετώπιση της ακράτειας. Υπάρχουν πολλές τεχνικές που χρησιμοποιούνται κυρίως στη θεραπεία της ακράτεια από προσπάθεια. Τα τελευταία χρόνια επίσης, κυκλοφορούν πολλά καινούρια υλικά με πολύ καλά αποτελέσματα στην χειρουργική της ακράτειας όπως:
-Ταινίες ελεύθερης τάσης για ανάρτηση ουρήθρας
-Ενέσεις κολλαγόνου για εγχύσεις γύρω από την ουρήθρα
-Τεχνητός σφιγκτήρας