Το κολποσκόπιο χρησιμοποιείται για την ανίχνευση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Το κολποσκόπιο είναι ένα μικροσκόπιο με το οποίο γίνεται η επισκόπηση της επιφάνειας του τραχηλικού επιθηλίου (κολποσκόπηση), σε διαφορετικές μεγεθύνσεις και με δυνατό φωτισμό.

Η κολποσκοπική εξέταση θεωρείται ότι είναι απαραίτητη για τον εντοπισμό αλλοιώσεων μετά από ύποπτο τεστ Παπανικολάου ή ανεύρεση ιικού φορτίου από HPV υψηλού κινδύνου. Επίσης χρησιμεύει για την εντόπιση αλλοιώσεων σε ολόκληρο το κατώτερο γεννητικό σύστημα της γυναίκας και στη μετεγχειρητική παρακολούθηση ασθενών που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για υποτροπές.

Με την κολποσκόπηση:

1) Εντοπίζεται η πλέον άτυπη περιοχή προκειμένου να ληφθεί βιοψία.
2) Εκτιμάται η έκταση των αλλοιώσεων.
3) Ειδικά στον τράχηλο αναγνωρίζεται η ζώνη μετάπλασης, ακολουθεί η αξιολόγησή της και λαμβάνονται βιοψίες, αν χρειαστεί.
4) Τα κολποσκοπικά ευρήματα συνεκτιμώνται στην απόφαση για τη μέθοδο θεραπείας που θα ακολουθήσουμε.

• Πριν να γίνει μια κολποσκόπηση, είναι απαραίτητη η λήψη ιστορικού.
• Φροντίζουμε να τοποθετήσουμε τον κατάλληλο κολποδιαστολέα για να αποκαλυφθεί ολόκληρη η επιφάνεια του τραχήλου της μήτρας και να φωτίζεται επαρκώς.
• Αρχικά εστιάζεται το κολποσκόπιο στη μικρότερη μεγέθυνση.
• Εάν υπάρχουν στον τράχηλο βλέννη και κολπικά υγρά καθαρίζονται με φυσιολογικό ορό.
• Μετά γίνεται επισκόπηση του τραχήλου σε όλες τις μεγεθύνσεις.
• Δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην αγγείωση του επιθηλίου. Η παρατήρηση των αγγείων πρέπει να γίνει πριν να ρίξουμε διάλυμα οξικού οξέος, επειδή το λευκό επιθήλιο που ενδεχομένως θα προκύψει μετά το οξικό, θα κρύψει τα άτυπα αγγεία./span>
• Το επόμενο βήμα είναι η εφαρμογή διαλύματος οξικού οξέος 5%. Πρέπει να περιμένει κανείς τουλάχιστον 2 λεπτά για να αξιολογήσει το λευκό επιθήλιο, που ενδεχομένως θα προκύψει. Πρέπει να θυμόμαστε ότι πρωταρχικός μας στόχος είναι ο έλεγχος ολόκληρης της Ζώνης Μεταπτώσεως (ΖΜ). Εάν η ΖΜ εισέρχεται στον ενδοτραχηλικό σωλήνα χρησιμοποιούμε ενδοτραχηλικό διαστολέα για να δούμε την τελική συμβολή πλακώδους – αδενικού επιθηλίου. Σε περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό, η κολποσκόπηση, όπως αναφέρθηκε, χαρακτηρίζεται ως μη ικανοποιητική και αυτό πρέπει να αναγράφεται στην έκθεση με τα ευρήματά μας.
• Οι βιοψίες τραχήλου γίνονται με ειδικές λαβίδες και δεν πονάνε γι αυτό και δεν χρειάζεται τοπική αναισθησία. Αιμόσταση επιτυγχάνεται με διάλυμα Monsel’s. Αν κριθεί σκόπιμο γίνεται λήψη ξεσμάτων από τον ενδοτραχηλικό σωλήνα με τη βοήθεια μικρού ξέστρου.
• Το τελευταίο βήμα είναι η χρώση του τραχήλου με το ιωδιούχο διάλυμα lugol. Η χρώση αυτή γίνεται εάν κριθεί αναγκαίο. Είναι γνωστό ότι το ώριμο πλακώδες επιθήλιο έχει κύτταρα πλούσια σε γλυκογόνο και επομένως βάφεται σκούρο καφέ με το lugol. Αντίθετα το κυλινδρικό επιθήλιο δεν βάφεται. Το ανώριμο μεταπλαστικό βάφεται εν μέρει ή καθόλου ενώ το νεοπλασματικό επιθήλιο δεν βάφεται με το lugol. Όπως γίνεται αντιληπτό μας ενδιαφέρουν οι ιωδιοαρνητικές περιοχές. Η δοκιμασία με το lugol θεωρείται ως μη ειδική και όπως θα δούμε στη συνέχεια βοηθάει την προηγούμενη αξιολόγηση της ζώνης μετάπλασης. Αντίθετα χρησιμεύει πολύ στην εντόπιση αλλοιώσεων στον κόλπο και προεγχειρητικά για την οριοθέτηση της ΖΜ.